روش هاي درمان ناباروري در زنان
ناباروري در زنان به معناي عدم توانايي باروري و باردار شدن پس از يک سال تلاش براي بارداري بدون استفاده از روش‌هاي منع بارداري است. علل ناباروري زنان ممکن است شامل مسائل مربوط به سيستم توليد مثلي، هورمون‌ها، تخمدان‌ها، لوله‌هاي فالوپي، رحم و ساير عوامل باشد. در زير چند علت شايع ناباروري زنان را بررسي مي‌کنيم:
1. مشکلات در تخمدان‌ها مي‌تواند شامل عدم تخمک‌گذاري منظم، تخمدان‌هاي پلي‌کيستيک، کيست‌هاي تخمدان و کاهش کيفيت تخمک باشد. اين مشکلات مي‌توانند باعث کاهش توانايي باروري زنان شوند.
2. لوله‌هاي فالوپي، که مسيري براي حرکت تخمک و اسپرم از تخمدان به رحم مي‌باشند، ممکن است به دلايل مختلفي مانند التهابات قبلي، عفونت‌ها، آسيب‌ها و تشکيل زخم‌ها اختلال داشته باشند. اين اختلالات مي‌توانند مانع ورود تخمک به رحم شوند و باروري را تحت تأثير قرار دهند.
3. مشکلاتي مانند التهابات رحم، تشکيل عفونت، توده‌هاي رحمي (مانند فيبروم) مي‌توانند باروري را تحت تأثير قرار دهند. اين اختلالات مي‌توانند توانايي رحم براي پذيرش و تغذيه جنين را کاهش دهند.
4. اختلالات در سطح هورمون‌ها مانند دوره نامنظم، سندرم تخمدان‌هاي پلي‌کيستيک PCOS))، هايپوتالاموس، هيپوفيز و تنظيم نامناسب هورمون‌هاي تخمدان مي‌توانند عامل ناباروري باشند.
5. عوامل ديگري مانند عوامل استرس، سن بالا، استفاده از داروهاي خاص (مانند داروهاي شيمي درماني، ضد روماتيسمي و ضد تشنج) و عوامل محيطي (مانند دخانيات، مواد مخدر و تغذيه نامناسب) نيز مي‌توانند در ناباروري زنان تأثيرگذار باشند.
در صورتي که شما يا شريک زندگي خود نگران ناباروري هستيد، مهم است که با يک پزشک متخصص ناباروري يا متخصص زنان و زايمان مشورت کنيد.
چه آزمايشاتي براي تشخيص ناباروري زنان انجام ميشود؟
براي تشخيص ناباروري در زنان، پزشک ممکن است برخي از آزمايشات زير را درخواست کند:
1. آزمايشات هورموني: اندازه گيري سطح هورمون‌هاي مرتبط با توليد تخمک و تغييرات دوره قاعدگي مي‌تواند به تشخيص اختلالات هورموني کمک کند. مثال هايي از اين آزمايشات عبارتند از: سطح استروژن، پروژسترون، لوتئينيزينگ هورمون LH، فوليکول ستيمولانت هورمون FSH و پرولاکتين.
براي گرفتن نوبت مشاوره درمان ناباروري کليک کنيد
2. آزمايشات تخمک گذاري: براي ارزيابي تخمک گذاري و عملکرد تخمدان‌ها، مي‌توان آزمايشاتي مانند آزمون تحريک تخمک گذاري (Ovarian Hyperstimulation Test) يا آزمون تحريک پروژسترون (Progesterone Challenge Test) را انجام داد.
3. سونوگرافي تخمدان: سونوگرافي تخمدان بافت تخمدان‌ها را تصويربرداري مي‌کند و مي‌تواند اختلالاتي مانند تخمدان‌هاي پلي‌کيستيک يا توده‌ها را شناسايي کند.
4. آزمايشات رحم و لوله‌هاي فالوپي: براي بررسي وضعيت رحم و لوله‌هاي فالوپي مي‌توان آزمايشاتي مانند هيستروسالپينگوگرافي (Hysterosalpingography)، لاپاروسکوپي و هيستروسکوپي را انجام داد.
5. آزمايشات تشخيصي جنين: در برخي موارد، آزمايشاتي مانند آزمايش تشخيصي جنين (Preimplantation Genetic (Diagnosis براي بررسي ژنتيکي جنين‌ها و انتقال جنين‌هاي سالم ممکن است لازم باشد.
اطلاعات بيشتر در مورد اين آزمايشات و ساير روش‌هاي تشخيصي براي ناباروري بستگي به شرايط و تاريخچه پزشکي فرد دارد. مهم است که با پزشک خود درباره نياز به آزمايشات خاص و مراحل تشخيصي بيشتر مشورت کنيد.
چه افرادي در خطر ناباروري هستند؟
مشخص نمي‌توان به طور قطعي پيش‌بيني کرد که کدام افراد با اطمينان کامل در خطر ناباروري قرار مي‌گيرند. با اين حال، برخي عوامل و شرايط مي‌توانند احتمال ناباروري را افزايش دهند.
1. سن: با افزايش سن، احتمال ناباروري نيز افزايش مي‌يابد. زن با افزايش سن تخمک‌هاي خود را از دست مي‌دهند و کيفيت و تعداد تخمک‌ها کاهش مي‌يابد.
2. تاريخچه ناباروري: اگر در گذشته تجربه ناباروري داشته‌ايد، احتمال ناباروري در آينده بالاتر است.
3. استفاده از متانول‌ها: مصرف متانول در طول بارداري مي‌تواند به ناباروري منجر شود. متانول در موادي مانند الکل، رنگ‌هاي صنعتي و محصولات شيميايي يافت ميشود.
4. سابقه عفونت‌هاي تناسلي: عفونت‌هاي تناسلي مانند کلاميديا و گُنوره مي‌توانند لوله‌هاي فالوپي را تحت تأثير قرار داده و منجر به ناباروري شوند.
5. سابقه جراحي: جراحي‌هايي مانند عمل‌هاي رحم، تخمدان و لوله‌هاي فالوپي مي‌توانند باعث تغيير در ساختار و عملکرد اين اعضا شوند و منجر به ناباروري گردند.
6. عادات سبک زندگي: عواملي مانند مصرف سيگار، مصرف الکل، استفاده از مواد مخدر، چاقي يا کمبود وزن، تغذيه نامناسب و کاهش فعاليت بدني مي‌توانند تأثير مستقيم يا غيرمستقيمي بر باروري داشته باشند.
مهم است بدانيد که اين فاکتورها ممکن است براي هر فرد تاثير متفاوتي داشته باشند و در صورت مشاهده هرگونه مشکل در باروري، بهتر است با پزشک خود مشورت کنيد.
چه روش‌هايي براي پيشگيري از ناباروري وجود دارد؟
براي پيشگيري از ناباروري، مي‌توانيد اقدامات زير را در نظر بگيريد:
1. مراقبت از سلامت تناسلي: اهميت مراقبت از سلامت تناسلي خود را درک کنيد. اين شامل انجام آزمون‌ها و معاينات منظم، پيگيري عفونت‌هاي تناسلي و درمان آنها، استفاده از روش‌هاي موثر براي جلوگيري از بارداري ناخواسته و استفاده از روش‌هاي محافظتي در مقابل انتقال بيماري‌هاي جنسي است.
2. زندگي سالم: رعايت يک سبک زندگي سالم مي‌تواند به حفظ سلامت و باروري کمک کند. شامل تغذيه متعادل و مناسب، ورزش منظم، کاهش استفاده از سيگار و مواد مخدر، مديريت استرس و کسب و کارهاي سالم است.
3. جلوگيري از آسيب‌ها: توجه ويژه‌اي به ايمني و جلوگيري از آسيب‌هايي مانند ضربه به ناحيه تناسلي، عفونت‌ها و آسيب‌هاي جراحي داشته باشيد.
4. مراجعه به پزشک: در صورتي که براي باروري مشکل داريد يا بعد از مدت زمان مناسب باردار نمي‌شويد، بهتر است به پزشک مراجعه کنيد. پزشک مي‌تواند تشخيص دقيقي براي مشکل شما قرار دهد و راهکارهاي درماني و پيشگيرانه را معرفي کند.
5. مصرف مکمل‌هاي مخصوص باروري: برخي مکمل‌ها مانند اسيد فوليک، روغن ماهي، روغن پريمروز و مکمل‌هاي ديگر مي‌توانند در بهبود باروري کمک کنند. قبل از استفاده از هرگونه مکمل، بهتر است با پزشک خود مشورت کنيد.
مهم است بدانيد که هر شخص و شرايط باروري ممکن است متفاوت باشد، بنابراين مشاوره با پزشک خود و دريافت راهنمايي‌هاي شخصي‌سازي شده براي شرايط خود از اهميت بالايي برخوردار است.
آيا خود ارضايي باعث نازايي ميشود؟
انجام خود ارضايي به تنهايي نبايد به نازايي منجر شود. در واقع، خود ارضايي معمولاً بر روي سلامت جنسيتي و باروري تأثير منفي ندارد .
در بعضي موارد خاص، ممکن است خود ارضايي با شرايطي مانند استفاده از فناوري جنسي (مثل لوازم جنسي) يا رفتارهاي غيرطبيعي و غيرسالم (مانند فشار زياد و ضربه به ناحيه تناسلي) همراه شود که در اين صورت ممکن است به مشکلات جنسيتي، عفونت‌ها يا آسيب به بافت‌هاي تناسلي منجر شود.
اگر شما نگراني خاصي درباره باروري خود داريد يا به هر دليلي نمي‌توانيد به طور طبيعي باردار شويد، بهتر است با يک پزشک متخصص در زمينه باروري مشورت کنيد تا علت مشکل را تشخيص دهد و راهنمايي‌هاي لازم را ارائه دهد.
آيا بيماري هاي تيروئيدي مي تواند باعث نازايي شود؟
بله، بيماري‌هاي تيروئيد مي‌توانند به مشکلات باروري و نازايي منجر شوند. تيروئيد يک غده در گردن است که هورمون‌هاي تيروئيد را توليد مي‌کند که بر تابعيت ساير سلول‌ها و بازدهي سيستم تناسلي تأثير مي‌گذارند. دو مشکل اصلي در تيروئيد که مي‌تواند به نازايي منجر شود عبارتند از:
1. هيپوتيروئيديسم (کم‌کاري تيروئيد): در اين حالت، توليد هورمون‌هاي تيروئيد کاهش يافته و سطح آنها در بدن کاهش مي‌يابد. اين مشکل مي‌تواند تأثير جدي بر تابعيت تخمدان‌ها و توليد هورمون‌هاي جنسي داشته باشد که ممکن است منجر به عدم تنظيم مناسب دوره قاعدگي و عدم تخمک‌گذاري شود و در نتيجه باروري را تحت تأثير قرار دهد.
2. هيپرتيروئيديسم (پرکاري تيروئيد): در اين حالت، سطح هورمون‌هاي تيروئيد در بدن افزايش مي‌يابد. اين شرايط نيز مي‌تواند تأثير منفي بر باروري داشته باشد و موجب اختلالات در تنظيم دوره قاعدگي و تخمک‌گذاري شود.
در صورتي که شما مشکلي در باروري داريد و يا به هر دليلي نمي‌توانيد باردار شويد، بهتر است با يک پزشک متخصص در زمينه تنظيم هورمون‌هاي تيروئيد مشورت کنيد. آنها مي‌توانند با انجام آزمون‌هاي لازم و بررسي وضعيت تيروئيد، تشخيص و درمان مناسب را براي شما تعيين کنند و راهنمايي‌هاي لازم را ارائه دهند.
آيا عفونت در زنان باعث نازايي مي گردد؟
بله، بعضي از عفونت‌ها در زنان مي‌توانند به مشکلات باروري و نازايي منجر شوند. عفونت‌هاي تناسلي و عفونت‌هاي ديگري که ممکن است در ناحيه تناسلي زنان رخ دهند، مي‌توانند به صورت مستقيم يا غيرمستقيم تأثيرات منفي بر باروري داشته باشند. تأثير عفونت‌ها در باروري به بستگي به نوع و شدت عفونت، سيستم تناسلي زنان و ساير عوامل باروري است.
در زير نمونه‌اي از عفونت‌هايي که مي‌توانند به مشکلات باروري و نازايي منجر شوند آورده شده است:
1. التهاب لگني: عفونت در رحم، لوله‌هاي فالوپي، و تخمدان‌ها مي‌تواند منجر به التهاب لگني شود. اين عفونت مي‌تواند باعث ايجاد آسيب در رحم و لوله‌هاي فالوپي شده و عبور تخمک و اسپرم را مختل کند.
2. التهاب مجراي رحمي (کانال‌هاي فالوپي): عفونت در مجراي رحمي مي‌تواند منجر به تنگ شدن يا بسته شدن کانال‌هاي فالوپي شود که موجب مانع شدن عبور تخمک از تخمدان به رحم مي‌گردد.
3. عفونت‌ها: عفونت‌هايي مانند کلاميديا و گونورها (آلزايمريا) مي‌توانند به عفونت در ناحيه تناسلي زنان منجر شوند و باعث ايجاد التهابات و تغييرات در ساختار تنسج‌هاي تناسلي گردن رحم و لوله‌هاي فالوپي شوند.
4. عفونت‌هاي سالمونلا و شيگلا: اين عفونت‌ها مي‌توانند به ضربه و آسيب به سيستم تناسلي زنان و عدم توازن در تخمک‌گذاري و باروري منجر شوند.
در صورتي که شما نگراني خاصي درباره باروري خود داريد و يا به هر دليلي نمي‌توانيد باردار شويد، بهتر است با يک پزشک متخصص در زمينه باروري و عفونت‌هاي تناسلي مشورت کنيد. آنها مي‌توانند با انجام آزمون‌هاي لازم، تشخيص و درمان مناسب را براي شما تعيين کنند و راهنمايي‌هاي لازم را ارائه دهند.
انواع درمان هاي نازايي
درمان‌هاي نازايي متناسب با علت اساسي مشکل باروري و وضعيت هر زوج ممکن است متفاوت باشند. در زير به برخي از روش‌هاي درماني نازايي اشاره شده است:
1. جراحي: در برخي موارد، جراحي ممکن است براي رفع عوامل مشکل‌آفرين باروري لازم باشد. مثلاً، رفع تنگي در کانال‌هاي فالوپي، ترميم شيوع پوليپ‌ها يا عفونت‌هاي تناسلي، درمان تومورها و عفونت‌هاي رحمي و غيره.
2. درمان دارويي: برخي موارد نازايي قابل درمان با داروها هستند. مثلاً، درمان عفونت‌هاي تناسلي با آنتي‌بيوتيک‌ها، استفاده از داروهاي هورموني براي تنظيم تخمک‌گذاري و تقويت سيستم توليد تخمک، و درمان اختلالات هورموني مانند هيپوتيروئيديسم و سندرم تخمدان پلي‌کيستيک.
3. فناوري مساعد باروري: روش‌هاي مساعد باروري شامل فناوري‌هايي مانند برنامه‌ريزي دوره قاعدگي، افزايش احتمال تخمک‌گذاري با استفاده از داروها، انجام آي‌وي‌اف IVF و تزريق مستقيم اسپرمICSI ميشود. اين فناوري‌ها ممکن است در مواردي که علل ديگر درماني نازايي را تشکيل نمي‌دهند يا در مواردي که ساير روش‌ها نتيجه نمي‌دهند، مورد استفاده قرار گيرند.
4. روش‌هاي جايگزين: برخي از زوج‌هايي که نمي‌توانند به طريق طبيعي باردار شوند، ممکن است به روش‌هاي جايگزيني پناه ببرند. اين شامل استفاده از رحم اجاره اي، اهداي تخمک و ... مي باشد.
مهمترين مرحله در درمان نازايي، تشخيص صحيح علت مشکل است. براي تشخيص دقيق و درمان موثر، بهتر است با يک پزشک متخصص در زمينه باروري و نازايي مشورت کنيد.
