از کجا بفهميم قرص اورژانسي اثر کرده؟
قرص اورژانسي يا "قرص ضد بارداري " براي جلوگيري از بارداري پس از رابطه جنسي بدون استفاده از وسايل ضد بارداري مانند کاندوم به‌کار مي‌رود. اين نوع قرص‌ها معمولاً شامل دوز بالاي هورمون‌هايي مانند لوونورژسترل و يا استروديول است که به‌صورت موقت اثر ضد بارداري دارند.
قرص اورژانسي معمولاً براي مواقع اضطراري و نه به‌عنوان روش پيشگيري از باروري معمولي توصيه مي‌شود. اين نوع قرص‌ها بايد در زمان کوتاه پس از رابطه جنسي بدون محافظتي مصرف شوند تا احتمال بارداري کاهش يابد، اما توجه داشته باشيد که اين قرص‌ها موفقيت 100% را تضمين نمي‌کنند و تنها به‌عنوان يک راهنماي اضطراري براي جلوگيري از بارداري در شرايط خاص توصيه مي‌شوند.
چه زماني بايد قرص اورژانسي را مصرف کرد؟
قرص ضد بارداري اورژانسي بايد در مواقع اضطراري و براي جلوگيري از بارداري پس از رويدادهاي زير مصرف شود:
1. عدم استفاده از وسايل ضد بارداري: اگر بدون استفاده از وسايل ضد بارداري مانند کاندوم روابط جنسي داشته ايد.
2. پاره شدن کاندوم: اگر کاندوم در هنگام روابط جنسي پاره يا خراب شده است.
3. استفاده نادرست از وسايل ضد بارداري: اگر وسيله ضد بارداري به‌صورت نادرست استفاده شده است، مانند کاندوم که از قبل باز شده يا خراب شده است.
4. فراموش کردن خوردن قرص ضد بارداري: اگر شما فراموش کرده‌ايد قرص ضد بارداري را در زمان مناسب مصرف کنيد.
گرفتن نوبت از دکتر معصومه خوش سيما
5. از بارداري ناخواسته جلوگيري کردن: اگر به هر دليلي نمي‌خواهيد باردار شويد و روش‌هاي ديگري براي جلوگيري از بارداري را نداريد.
قبل از مصرف هر گونه دارو، از جمله قرص ضد بارداري اورژانسي، بهتر است با پزشک خود مشورت کنيد، زيرا اين قرص‌ها ممکن است عوارض جانبي داشته باشند و براي هر فرد ممکن است مناسب نباشند.
عوارض جانبي قرص‌هاي اورژانسي چيست؟
قرص‌هاي اورژانسي ممکن است با عوارض جانبي کوتاه‌مدت و کمياب همراه باشند. برخي از عوارض جانبي معمول شامل موارد زير مي‌باشند:
1. تهوع و استفراغ: ممکن است افراد پس از مصرف قرص اورژانسي تهوع يا استفراغ داشته باشند.
2. خواب‌آلودگي يا خستگي: برخي از افراد ممکن است پس از مصرف اين قرص‌ها احساس خواب‌آلودگي يا خستگي کنند.
3. تغييرات در دوره قاعدگي: مصرف قرص‌هاي اورژانسي ممکن است باعث تغييرات در دوره قاعدگي شود، از جمله تاخير يا زودتر شدن آن.
4. دل درد يا سردرد: برخي از افراد ممکن است دل درد يا سردرد پس از مصرف اين قرص‌ها تجربه کنند.
5. حساسيت پوستي: در برخي موارد، افراد ممکن است با حساسيت پوستي ناشي از اين قرص‌ها روبرو شوند.
6. تغييرات در وزن يا خونريزي غيرمعمول: ممکن است در برخي از افراد تغييراتي در وزن يا نوع خونريزي شوند که غيرمعمول به نظر مي‌رسد.
7. از جمله عوارض خطرناک قرص هاي اورژانسي افزايش احتمال حاملگي خارج از رحم مي باشد که باعث از دست دادن لوله و تخمدان و حتي خطرمرگ براي مادر باردار دارد
توجه داشته باشيد که اين فهرست شامل تنها چند مورد از عوارض جانبي احتمالي است و هر فرد ممکن است با واکنش‌هاي متفاوتي به مصرف قرص‌هاي اورژانسي واکنش نشان دهد. در صورت تجربه هر گونه عوارض ناخواسته پس از مصرف اين قرص‌ها، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنيد.
قرص اورژانسي چگونه تأثير مي‌کند؟
قرص اورژانسي يا قرص ضد بارداري اورژانسي بر اساس زمان مصرف و مرحله دوره قاعدگي تأثير مي‌گذارد. اين قرص‌ها اغلب با تأخير يا مهار تخمک‌گذاري، تقويت مخاط رحم و يا تغييرات ديگر در سيستم توليد مثلي بدن اثر مي‌کنند. در ادامه، چند تأثير اصلي اين قرص‌ها را مي‌توان ذکر کرد:
- تأخير يا مهار تخمک‌گذاري: اگر قرص اورژانسي قبل از تخمک‌گذاري مصرف شود، مي‌تواند تخمک‌گذاري را تأخير دهد يا آن را مهار کند، که در نتيجه باعث کاهش احتمال بارداري مي‌شود.
- تغييرات در مخاط رحم: اين قرص‌ها ممکن است باعث افزايش ترشح و ضخيم شدن مخاط رحم شوند که باعث مانع شدن از نفوذ اسپرم به رحم مي‌شود.
- تأثير بر رشد لايه رحم: قرص اورژانسي مي‌تواند رشد لايه رحم را تغيير دهد، که ممکن است باعث دشواري براي پيوند تخمک تخمک‌گذاري شده شود.
- تأثير بر تخمک و اسپرم: اين قرص‌ها ممکن است تأثيري بر توليد تخمک يا حرکت اسپرم داشته باشند که از حرکت اسپرم به سمت تخمک جلوگيري کنند.
اگرچه اين تأثيرات اصلي قرص اورژانسي را نشان مي‌دهد، اما لازم به ذکر است که هر فرد ممکن است به صورت متفاوتي به اين قرص‌ها واکنش نشان دهد و تأثيرات احتمالي ممکن است متغير باشند.
در چه صورت قرص اورژانسي اثر نمي‌کند؟
قرص اورژانسي، مانند هر داروي ديگري، ممکن است در شرايط خاصي که شرايط موثري براي عملکرد آن نباشد، به موثري کمتر يا حتي بي‌اثر باشد. در زير شرايطي که قرص اورژانسي احتمالاً به‌طور کامل بي‌اثر است را بررسي مي‌کنيم:
1. قبل از تخمک‌گذاري: اگر تخمک‌گذاري اتفاق افتاده باشد قبل از مصرف قرص اورژانسي، احتمال بارداري وجود دارد زيرا اين قرص‌ها اصولاً بر اساس تأخير يا مهار تخمک‌گذاري اثر مي‌گذارند
2. پس از تخمک‌گذاري: اگر تخمک‌گذاري اتفاق افتاده باشد و قرص اورژانسي مصرف شود، احتمال موفقيت آن بسيار کاهش مي‌يابد زيرا قرص‌هاي اورژانسي بيشتر در جلوگيري از تخمک‌گذاري يا اتصال تخمک به رحم موثر هستند.
3. بيشتر از 72 ساعت پس از رابطه جنسي: اثربخشي قرص اورژانسي با افزايش زمان انتقال پس از رابطه جنسي کاهش مي‌يابد و در صورت گذشته از 72 ساعت، احتمال اثربخشي آن کمتر مي‌شود.
4. تناول مجدد قرص اورژانسي در همان دوره قاعدگي: مصرف پي‌درپي قرص اورژانسي در يک دوره قاعدگي خاص ممکن است به علت تغييرات هورموني و تأثيرات جانبي زياد، به موثريت آن کمک نکند.
5. عوارض هضمي: اگر قرص اورژانسي به علت استفراغ يا مشکلات هضمي ديگر از بدن اخراج شود، احتمال اينکه به‌طور کامل جذب شود و اثربخش باشد کاهش مي‌يابد.
در هر صورت، در صورت داشتن سوالات بيشتر يا نگراني‌هايي در مورد مصرف قرص اورژانسي، بهتر است با پزشک يا متخصص بهره‌ورزيد.
تداخلات دارويي با قرص اورژانسي
ممکن است داروهايي که مصرف مي‌کنيد، با قرص اورژانسي تداخل داشته باشد و اثربخشي آن را کاهش دهد. پس پيش از استفاده، بهتر است تا با پزشک زنان صحبت کنيد و از بابت تداخلات دارويي خيالتان را راحت کنيد. بعضي از داروهايي که اثربخشي قرص اورژانسي را کاهش مي‌دهند، عبارتند از: گريزئوفولين، مودافينيل، ريفامپين، فلبامات، کاربامازپين، پريميدون، توپيرامات، داروهاي اچ آي وي و…
قرص اورژانسي تا چه مدت اثر دارد؟
اثرگذاري قرص اورژانسي بستگي به زمان استفاده از آن دارد؛ هر چقدر زودتر مصرف شود مؤثرتر است. اگر قرص اورژانسي ظرف مدت ۷۲ ساعت بعد از رابطه‌ي جنسي مصرف شود احتمال بارداري ۱ الي ۲ درصد است. قرص لوونورژسترل يا لونژيل تا 3 روز و IUD تا ۷ روز بعد از رابطه‌ي محافظت‌نشده قابل‌استفاده هستند؛ البته بستگي به زمان سيکل قاعدگي دارد. براي مثال اگر رابطه‌ي جنسي در زمان نزديک به باروري انجام شود نبايد فرصت را از دست داد و بايد در اسرع وقت قرص را مصرف کرد.
چگونه بفهميم کدام روش ضدبارداري براي ما مناسب تر است؟
انتخاب روش مناسب ضد بارداري بستگي به عوامل مختلفي دارد از جمله سلامت عمومي شما، ترجيحات شخصي، فعاليت جنسي، وضعيت اقتصادي و... توصيه مي‌شود که با يک متخصص بهداشت جنسي يا پزشک مشورت کنيد تا روش مناسب براي شما تعيين شود. در زير چند روش ضد بارداري معمول به همراه مزايا و معايب آنها به شما معرفي مي‌شوند:
1. قرص ضد بارداري:
- *مزايا*: اثربخشي بالا (اگر به صورت منظم مصرف شود)، کنترل دوره‌هاي قاعدگي، کاهش درد قاعدگي، پيشگيري از برخي بيماري‌هاي رحمي.
- *معايب*: نياز به مصرف روزانه، احتمال عوارض جانبي مانند تغييرات خوني، افزايش وزن و..
2. دستگاه ضد بارداري ( (IUD
- *مزايا*: موثريت بالا، عدم نياز به مصرف روزانه، دوام طولاني مدت.
- *معايب*: نياز به قرار گرفتن توسط پزشک، خطر عفونت، احتمال افزايش خونريزي قاعدگي.
3. کاندوم:
- *مزايا*: محافظت در برابر بارداري و انتقال بيماري‌هاي جنسي، قابل استفاده براي هر دو نفر جنس.
- *معايب*: نياز به استفاده در هر رابطه جنسي، احتمال شکستن يا عدم استفاده صحيح.
4. روش‌هاي ديگر (مانند ديافراگم ):
- *مزايا*: موثريت متوسط تا بالا، قابل استفاده براي مدت طولاني.
- *معايب*: نياز به قرار گرفتن توسط پزشک، ممکن است در استفاده اشتباه نتيجه ندهد.
5. آمپول هاي ضدبارداري
- که به صورت ماهانه يا در سه ماه تجويزمي گردد
مزايا : نياز به مصرف روزانه ندارد
عوارض : لکه بيني، خونريزي، افزايش وزن، تاخير پريود بعد از قطع دارو و پريود نشدن به مدت طولاني، تغييرات خون و آزمايشات خون (چربي خون)، غلظت خون (احتمال سکته هاي قلبي و مغزي)
همچنين روش‌هاي ديگري مانند بستن لوله‌هاي تخمدان، استفاده از پچ‌هاي ضد بارداري، و... نيز وجود دارند. مشاوره با پزشک يا متخصص بهداشت جنسي مي‌تواند به شما کمک کند تا روش مناسب براي شما را انتخاب کنيد.
