ديسمنوره يا قاعدگي دردناک چيست و روش هاي درمان آن

ديسمنوره يا قاعدگي دردناک به وضعيتي  گفته مي شود که در آن زنان در طول دوره قاعدگي با درد و علائم ناخوشايندي مواجه مي‌شوند. اين علائم ممکن است شامل درد شديد در ناحيه پايين شکم، احساس تنگي و سنگيني در سينه، سردرد، تهوع، استفراغ، اسهال، خستگي و تغيير در شکل پوست باشد. اين علائم معمولاً از روزهاي اول قبل دوره قاعدگي حدودا 10 تا 5 روز قبل ظاهر مي‌شوند و با گذشت زمان بهبود مي‌يابند.

دلايل دقيق ديسمنوره هنوز کاملاً مشخص نيستند، اما فعاليت‌هاي هورموني، تغييرات سطح هورمون‌ها (از جمله افزايش پروژسترون) و ترشح مواد شيميايي درون بدن مانند پروستاگلاندين‌ها ممکن است نقشي در آن داشته باشند. همچنين، عوامل ناشناخته ديگري نيز ممکن است تأثيرگذار باشند.

برخي راهکارهايي براي کاهش درد و علائم ديسمنوره عبارتند از:

1. استفاده از داروهاي ضد التهاب غيراستروئيدي (مانند ايبوپروفن يا ناپروکسن) براي کاهش التهاب و درد.

2. استفاده از دمنوش(دارويي که تأثير ضد اسپاسمي را دارد) براي کاهش اسپاسم و تنگي عروقي عضلات رحم.

براي گرفتن نوبت از دکتر معصومه خوش سيما کليک کنيد

3. قرار دادن يک پتو گرم يا دستگاه گرما در منطقه پايين شکم.

4. تمرين منظم و فعاليت بدني معتدل براي بهبود جريان خون و کاهش درد.

5. استفاده از تکنيک‌هاي آرامش بخش مانند ماساژ، تنفس عميق و يوگا.

6. مصرف غذاهاي سالم و متعادل که حاوي ويتامين‌ها و مواد مغذي مورد نياز بدن باشند.

7. مصرف مکمل‌هاي مورد توصيه، مانند اسيد گاما لينولنيک (GLA)، ويتامين B1 و مکمل‌هاي آهن، در صورت توصيه پزشک.

در صورتي که درد و علائم ديسمنوره شما بسيار شديد و باعث محدوديت‌هاي جدي در زندگي روزمره مي‌شود، بهتر است با پزشک خود مشورت کنيد.

همچنين، برخي از علائم ديسمنوره ممکن است نشانه‌هاي مشکلات ديگري باشند، مانند اندومتريوز يا تشديد علائم ساير بيماري‌ها. اگر درد شديد با خونريزي بسيار همراه باشد يا درد و علائم در دوره قاعدگي عوارض جدي دارند، بهتر است به پزشک مراجعه کرده و وضعيت خود را بررسي کنيد.

انواع ديسمنوره يا قاعدگي دردناک

 ديسمنوره اوليه: اين نوع ديسمنوره ناشي از فعاليت هورموني طبيعي در طي دوره قاعدگي است و بدون وجود بيماري يا عارضه مشخصي رخ مي‌دهد. عواملي مانند افزايش سطح پروستاگلاندين‌ها (مواد شيميايي درون بدن) و انقباض رحم باعث درد مي‌شوند.

ديسمنوره ثانويه: اين نوع ديسمنوره ناشي از بيماري‌ها يا عوامل ديگر است که باعث تحريک رحم و درد قاعدگي مي‌شوند. ممکن است علائم ديسمنوره ثانويه شامل اندومتريوز (ترشح بافت رحم در خارج از رحم)، التهاب لگني، تومورهاي رحم، عفونت‌هاي تناسلي و تنگي رحم باشد.

ديسمنوره تکراري: اين نوع ديسمنوره به معناي تکرار شديد درد قاعدگي است که ممکن است در دوره قاعدگي هر ماه تکرار شود. اين نوع ديسمنوره ممکن است به دنبال عمل جراحي رحم، اندومتريوز يا عوامل ديگر رخ دهد.

ديسمنوره پيشرفته: اين نوع ديسمنوره در دوران نوجواني و پيش از رسيدن به سن بلوغ رخ مي‌دهد. علل آن مي‌تواند تغييرات هورموني، ناهنجاري‌هاي رحمي و تنش عضلاني باشد يا علت هاي ناشناخته

ديسمنوره پس از زايمان: اين نوع ديسمنوره پس از زايمان رخ مي‌دهد و ممکن است به دليل تغييرات در رحم و ساختار تناسلي پس از زايمان باشد.

علائم قاعدگي يا پريودي دردناک چيست؟

درد شديد در ناحيه پايين شکم: درد معمولاً از منطقه پايين شکم شروع مي‌شود و به طرف پشت کشيده مي‌شود. اين درد ممکن است تيز، تسکين ناپذير و مزمن باشد.

احساس تنگي و فشار در ناحيه پايين شکم: همراه با درد، ممکن است احساس تنگي و فشار در ناحيه پايين شکم و حتي ممانعت از انجام فعاليت‌هاي روزمره را تجربه کنيد.

ناراحتي عمومي: شما ممکن است احساس خستگي، سردرد، تهوع، افزايش حساسيت و تهوع داشته باشيد. برخي افراد ممکن است از اختلالات خواب و افزايش آشفتگي روحي و رواني نيز رنج ببرند.

علائم گوارشي: ممکن است با اختلالات گوارشي مانند اسهال، يبوست، سردرد معده و تهوع همراه باشد.

درد در مناطق ديگر بدن: در برخي موارد، درد قاعدگي به مناطق ديگر بدن مانند پشت، ران‌ها، کمر، سينه و شانه‌ها تابيده مي‌کند.

تغيير در دوره قاعدگي: ممکن است قاعدگي شما طولاني‌تر يا کوتاه‌تر از معمول باشد و همچنين ممکن است به همراه خونريزي شديد و لخته‌اي همراه باشد.

در صورتي که علائم ديسمنوره شما شديد است و باعث محدوديت شديد در زندگي روزمره شما مي‌شود، بهتر است به پزشک خود مراجعه کنيد تا تشخيص دقيقي قرار دهد و درمان مناسب را تجويز کند.

آيا رژيم غذايي خاصي براي کاهش درد قاعدگي وجود دارد؟

بله، رژيم غذايي مي‌تواند در کاهش درد قاعدگي (ديسمنوره) کمک کند. اگرچه واکنش هر فرد به رژيم غذايي ممکن است متفاوت باشد، اما تغييراتي در رژيم غذايي مي‌تواند بر برخي از علائم قاعدگي نفوذ کند.

1. مصرف مواد غذايي ضد التهابي: مواد غذاييي مانند ماهي چرب (مانند ماهي سالمون و ماهي تون)، روغن زيتون، آووکادو، سبزيجات تازه و ميوه‌ها، آجيل‌ها و تخمها، سبزيجات دسته‌بندي شده، زنجبيل و زعفران ممکن است خواص ضد التهابي داشته باشند.

2. مصرف مواد غذايي حاوي اسيد چرب امگا-3: ماهي چرب، گردو، بادام و کره بادام زميني منابع خوبي از اسيد چرب امگا-3 هستند که خواص ضد التهابي دارند و ممکن است در کاهش درد قاعدگي موثر باشند.

3. مصرف غذاهاي حاوي فيبر: مصرف مقدار کافي از مواد غذايي حاوي فيبر، مانند ميوه‌ها، سبزيجات، حبوبات و غلات کامل، مي‌تواند به بهبود عملکرد گوارش و کاهش درد قاعدگي کمک کند.

4. مصرف مواد غذايي حاوي مواد مغذي: مطمئن شويد که رژيم غذايي شامل منابع سالم از ويتامين‌ها و مواد معدني مانند ويتامين D، ويتامين B، کلسيم و منيزيم است. اين مواد مغذي ممکن است در کاهش درد قاعدگي تأثيرگذار باشند.

5. مصرف مواد غذايي حاوي آهن: در صورت داشتن کمبود آهن، مصرف مواد غذايي حاوي آهن مانند گوشت قرمز، مرغ، ماهي، حبوبات، سبزيجات تاريک رنگ و ميوه‌هاي خشک مي‌تواند به بهبود علائم قاعدگي کمک کند.

آيا قاعدگي هاي دردناک مي‌توانند عوارضي داشته باشند؟

بله، قاعدگي‌هاي دردناک (ديسمنوره شديد) مي‌توانند عوارضي داشته باشند که در برخي موارد نياز به مراقبت و مداخله پزشکي دارد. برخي از عوارض متداول قاعدگي دردناک عبارتند از:

1. درد شديد: قاعدگي دردناک ممکن است با درد شديد در ناحيه پايين شکم، کمر، ران‌ها و حتي سر همراه باشد. اين درد مي‌تواند روزها يا حتي هفته‌ها به مدت طولاني ادامه داشته باشد و به طور قابل توجهي روزمرگي و کيفيت زندگي را تحت تأثير قرار دهد.

2. تهوع و استفراغ: برخي از زنان با قاعدگي دردناک ممکن است احساس تهوع و استفراغ کنند که مي‌تواند باعث اختلال در تغذيه و هيدراسيون شود.

3. خستگي و ضعف: قاعدگي دردناک ممکن است با خستگي شديد و ضعف عمومي همراه باشد، که مي‌تواند فعاليت‌هاي روزمره را محدود کند.

4. سردرد: برخي از زنان با قاعدگي دردناک ممکن است سردرد شديد و ميگرني را تجربه کنند که ميتواند به طور قابل توجهي از کيفيت زندگي تحت تأثير قرار دهد.

5. اختلال خواب: قاعدگي دردناک مي‌تواند منجر به اختلالات خواب مانند بيداري شبانه، بي‌خوابي و خواب در نيمه شب شود.

6. افسردگي و اضطراب: در برخي از زنان، قاعدگي دردناک مي‌تواند به افسردگي، اضطراب و تغييرات مزاجي منجر شود.

اگر قاعدگي دردناک شما عوارض جدي و مزاجي را به همراه دارد و تحت تأثير قرار مي‌دهد، بهتر است با پزشک خود مشاوره کنيد.

درمان هاي قاعدگي دردناک يا ديسمنوره

1. داروها: پزشک ممکن است داروهاي ضد التهابي غيراستروئيدي مانند ايبوپروفن يا ناپروکسن تجويز کند. اين داروها مي‌توانند درد و التهاب را کاهش دهند. برخي از زنان ممکن است از داروهاي هورموني مانند کنترل قاعدگي يا آنتي‌ديپرسان‌ها نيز بهره ببرند.

2. روش‌هاي گرما: استفاده از حمام گرم، کمپرس گرم يا دستگاه‌هاي گرمايي مانند پد گرما مي‌تواند به کاهش درد قاعدگي کمک کند. گرما مي‌تواند عضلات را وادار به ريلکس شدن کند و درد را کاهش دهد.

3. تمرينات فيزيکي: انجام تمرينات فيزيکي منظم و ملايم مانند ورزش‌هاي هوازي، يوگا و تمرينات استراحتي مي‌تواند در کاهش درد قاعدگي موثر باشد. تمرينات فيزيکي بهبود جريان خون و ترشح هورمون‌هاي خوش‌تيپي مانند اندوفين ها نيز دارد.

4. روش‌هاي آرامش بخش: تکنيک‌هاي آرامش بخش مانند تنفس عميق، ماساژ ملايم شکم و ناحيه کمر، تمرينات مربوط به تمرکز ذهني و روش‌هاي مثبت‌نگري مي‌توانند به کاهش درد قاعدگي کمک کنند.

5. تغييرات رژيم غذايي: ممکن است تغييرات در رژيم غذايي شامل کاهش مصرف مواد قندي، چربي‌هاي اشباع شده و مواد حاوي کافئين، و افزايش مصرف مواد غذايي غني از مواد مغذي مانند ميوه‌ها، سبزيجات، ماهي و غلات کمک کننده باشد.

همچنين، در برخي موارد ممکن است پزشک شما توصيه کند برخي از روش‌هاي پزشکي مانند درمان هورموني يا روش‌هاي جراحي را در نظر بگيريد، اما اين روش‌ها معمولاً در موارد شديد يا مقاوم به درمان مورد استفاده قرار مي‌گيرند.

نويسنده : دکتر معصومه خوش سيما