علت کم خوني در بارداري و روش هاي درمان آن

 

کم خوني در بارداري يک مشکل شايع است که ممکن است در طول دوران بارداري رخ دهد. در واقع، بدن در طول بارداري نياز به مقدار بيشتري آهن براي پشتيباني از رشد جنين و توليد خون براي مادر و جنين دارد. کم خوني در بارداري ممکن است از روند طبيعي بارداري باشد، اما در برخي از موارد نياز به درمان دارد.

 

علت کم خوني در بارداري:

 

1. کمبود آهن: کمبود آهن يکي از علل شايع کم خوني در بارداري است. اين مسئله معمولاً به دليل نياز بيشتر بدن به آهن در طول بارداري و عدم تامين مقدار کافي از آهن از طريق تغذيه رخ مي‌دهد.

2. کمبود ويتامين B12 و فولات: کمبود ويتامين B12 و فولات (اسيد فوليک) نيز مي‌تواند به کم خوني در بارداري منجر شود. اين ويتامين‌ها نقش مهمي در توليد سلول‌هاي خوني دارند.

3. عوامل ژنتيکي: برخي از زنان ممکن است به دلايل ژنتيکي به کم خوني در بارداري آسيب پيدا کنند.

علائم کم خوني در بارداري: (البته ممکن است بسياري از اين علائم بدون کم خوني به علت بارداري در دوران حاملگي وجود دارد)

 

نوبت دهي دکتر معصومه خوش سيما

 

- خستگي و ضعف عمومي

- ضربان قلب سريع

- احساس عدم توازن و سرگيجه

- تنگي نفس

- کاهش تمرکز و عملکرد شناختي

- پوست کم رنگ يا زرد

 

درمان کم خوني در بارداري:

در صورتي که کم خوني در بارداري تشخيص داده شود، متخصص شما مي‌تواند درمان مناسب را تجويز کند. درمان معمولاً شامل موارد زير است:

1. تغذيه مناسب: افزايش مصرف مواد غذايي غني از آهن و ويتامين‌هاي مورد نياز مي‌تواند به بهبود کم خوني کمک کند. از جمله منابع غني آهن مي‌توان به گوشت قرمز، ماهي، مرغ، لوبيا، نخود و سبزيجات تيره‌رنگ اشاره کرد. همچنين، مصرف مکمل‌هاي آهن و ويتامين‌هاي مورد نياز نيز ممکن است توصيه شود.

2. مصرف مکمل‌هاي آهن: در برخي موارد، پزشک مي‌تواند مصرف مکمل‌هاي آهن را تجويز کند تا کمبود آهن در بدن را جبران کند. اين مکمل‌ها معمولاً به صورت قرص يا شربت مصرف مي‌شوند و ممکن است با مصرف ويتامين C همراه شوند، زيرا اين ويتامين جذب آهن را افزايش مي‌دهد.

3. تحت نظر قرار دادن: در برخي موارد شديد کم خوني، ممکن است نياز به تحت نظر قرار دادن در بيمارستان و تزريق آهن يا خون باشد.

4. تزريق آمپول آهن در بارداري: در صورتي که در طول بارداري کمبود آهن و کم خوني تشخيص داده شود، پزشک شما ممکن است تزريق آمپول آهن را توصيه کند. آمپول آهن حاوي مقدار زيادي آهن است که به طور مستقيم وريدي (تزريق) به بدن تزريق مي‌شود. اين روش به طور سريع و موثر در افزايش سطح آهن و درمان کم خوني در بارداري مؤثر است.

مهم است که با پزشک خود در مورد هرگونه نگراني يا علائم کم خوني در بارداري صحبت کنيد. او مي‌تواند تشخيص درست را بررسي کند و درمان مناسب را تجويز کند تا به سلامت شما و جنين کمک کند. همچنين، رعايت توصيه‌هاي تغذيه‌اي و استفاده از مکمل‌ها به دقت مي‌تواند در بهبود کم خوني کمک کند.

 

کم خوني در بارداري خطرناک است؟

کم خوني در بارداري مي‌تواند در برخي موارد خطرناک باشد، به ويژه اگر بدون درمان بماند يا شدت آن بسيار بالا باشد. در حالت‌هاي شديد کم خوني، عوارض جدي مي‌تواند براي مادر و جنين به وجود آيد. اما با تشخيص زودهنگام و درمان معتبر، بسياري از موارد کم خوني در بارداري مي‌تواند کنترل شود و خطرات محتمل کاهش يابد.

بعضي از خطرات ممکن کم خوني در بارداري عبارتند از:

1. افزايش خطر زايمان زودرس: کم خوني شديد مي‌تواند خطر زايمان زودرس را افزايش دهد. زايمان زودرس ممکن است مشکلات جدي براي جنين همراه داشته باشد.

2. کاهش وزن جنين: کم خوني شديد مي‌تواند منجر به کاهش وزن جنين در دوران بارداري شود. اين موضوع مي‌تواند تأثيرات طولاني مدت بر روي رشد و توسعه جنين داشته باشد.

3. خطرات براي مادر: کم خوني شديد مي‌تواند به مادر ضعف، خستگي شديد، تنگي نفس و بي‌خوني عضلاني منجر شود. همچنين، در برخي موارد نياز به ترانسفوزيون خون مي‌تواند به وجود آيد.

4. خطر افسردگي پس از زايمان: کم خوني در بارداري مي‌تواند خطر افسردگي پس از زايمان را افزايش دهد. زناني که در طول بارداري با کم خوني مواجه هستند، ممکن است در معرض خطر بيشتري براي تجربه افسردگي پس از زايمان قرار بگيرند.

بنابراين، مهم است که هرگونه نگراني درباره کم خوني در بارداري را با پزشک خود در ميان بگذاريد. او مي‌تواند تشخيص درست را بررسي کند و درمان مناسب را تجويز کند تا به سلامتي شما و جنين کمک کند و خطرات جدي را به حداقل برساند.

 

چه عواملي باعث افزايش خطر کم خوني در بارداري مي شود؟

1. کمبود آهن: عدم مصرف مقدار کافي آهن از طريق تغذيه، کمبود ذخيره آهن در بدن قبل از بارداري و نياز افزايش يافته بدن به آهن در طول بارداري مي‌تواند باعث کم خوني شود.

2. کمبود ويتامين B12 و فولات: کمبود ويتامين B12 و فولات نيز مي‌تواند به کم خوني در بارداري منجر شود. اين ويتامين‌ها نقش مهمي در توليد سلول‌هاي خوني دارند.

3. افزايش تعداد جنين‌ها: در بارداري‌هاي چندقلو، نياز بدن به خون بيشتر است و احتمال کم خوني بيشتر است.

4. عوامل ژنتيکي: برخي از زنان به دلايل ژنتيکي از قابليت جذب و نگهداري آهن کمي در بدن برخوردار هستند که مي‌تواند خطر کم خوني در بارداري را افزايش دهد.

5. خونريزي‌هاي بارداري: خونريزي‌هاي طبيعي و غيرطبيعي در طول بارداري مي‌توانند باعث کاهش حجم خون و در نتيجه کم خوني شوند.

6. سابقه کم خوني: در صورتي که در گذشته تجربه کم خوني داشته‌ايد، خطر براي کم خوني در بارداري بيشتر است.

7. بارداري‌هاي متعدد با فواصل کم: بارداري‌هاي مکرر و نزديک به هم مي‌توانند منجر به کمبود ذخيره آهن در بدن و افزايش خطر کم خوني شوند.

8. سن مادر: برخي از تحقيقات نشان داده‌اند که خطر کم خوني در بارداري در زنان با سن بالا بيشتر است.

اگر به هر دليلي مشکوک به کم خوني در بارداري خود هستيد، بهتر است با پزشک خود مشورت کنيد. او مي‌تواند علل شما را بررسي کند و در صورت لزوم درمان مناسب را تجويز کند.

 

چه مواد غذايي مي تواند باعث خون سازي در بدن در بارداري شود؟

مصرف برخي مواد غذايي مغذي و غني مي‌تواند به خون سازي در بدن در طول بارداري کمک کند. در زير، چند نوع مواد غذايي که مي‌توانند به خون سازي در بارداري کمک کنند را بررسي مي‌کنيم:

1. مواد غذايي حاوي آهن: مصرف مواد غذايي غني از آهن مانند گوشت قرمز، جگر، ماهي، مرغ، نخود و لوبيا قرمز مي‌تواند به تقويت خون و جلوگيري از کم خوني کمک کند.

2. مواد غذايي حاوي ويتامينC : مصرف مواد غذايي حاوي ويتامين C مانند پرتقال، نارنگي، تمشک، توت‌فرنگي، ترشي‌جات و سبزيجات تازه مي‌تواند جذب آهن را افزايش داده و فرآيند خون سازي را تسريع کند.

3. مواد غذايي حاوي فولات: فولات يا ويتامين B9) ) نقش مهمي در توليد سلول‌هاي خوني دارد. مصرف مواد غذايي حاوي فولات مانند اسفناج، کلم، نخود فرنگي، لوبيا سبز، ماست، کاهو و غلات تقويت خون را تسهيل مي‌کند.

4. مواد غذايي حاوي ويتامين B12: ويتامين B12 نيز براي توليد سلول‌هاي خوني ضروري است. مصرف مواد غذايي حاوي ويتامين B12 مانند ماهي، مرغ، گوشت قرمز، تخم مرغ و محصولات لبني مي‌تواند به خون سازي کمک کند.

5. مواد غذايي حاوي آهن غيرهم‌گن: برخي مواد غذايي مانند توت‌ها (مانند توت سياه و توت آکايي) و خرماها حاوي آهن غيرهم‌گن هستند که مي‌توانند به خون سازي کمک کنند.

ضمناً، براي بهبود جذب آهن از مواد غذايي، مصرف همزمان با منابع غني ويتامين C مفيد است. همچنين، مصرف يک تغذيه متنوع و متعادل که شامل مواد غذايي مختلف است، مي‌تواند به حفظ سطح خون سالم و پيشگيري از کم خوني کمک کند. در هر صورت، مشورت با پزشک يا متخصص تغذيه خود مهم است تا نيازهاي خاص خود در طول بارداري را بررسي و راهنمايي دريافت کنيدبه علاوه، توصيه مي‌شود که در صورت نياز به مکمل‌هاي آهن يا ويتامين‌هاي مربوطه، طبق دستور پزشک يا متخصص تغذيه مصرف کنيد. آن‌ها مي‌توانند به صورت مکمل‌هاي خوراکي يا آمپول‌هاي تزريقي در نظر گرفته شوند.

 

درمان سريع کم خوني در بارداري

کم خوني در بارداري يک مشکل رايج است که معمولاً به علت نياز بيشتر بدن به آهن در دوران بارداري و افزايش حجم خون در بدن زن باردار رخ مي‌دهد. درمان سريع کم خوني در بارداري بهتر است توسط پزشک يا متخصص تغذيه راهنمايي شود، اما در ادامه تعدادي از روش‌هاي معمول درمان کم خوني در بارداري را براي شما ذکر مي‌کنم:

1. مصرف مکمل‌هاي آهن: معمولاً پزشکان به زنان باردار مکمل‌هاي آهن تجويز مي‌کنند تا به عنوان يک روش سريع درمان کم خوني، سطح آهن در بدن بهبود يابد. مصرف دقيق و مقدار مکمل آهن هميشه بايد با دستور پزشک صورت گيرد.

2. تغذيه مناسب: مصرف مواد غذايي غني از آهن مي‌تواند در درمان کم خوني بارداري مؤثر باشد. مصرف مواد غذايي مانند گوشت قرمز، ماهي، تخم‌مرغ، سبزيجات سبز تازه، حبوبات و ميوه‌هايي مانند هلو، زردآلو و آلبالو مي‌تواند بهبودي در سطح آهن بدن شما داشته باشد.

3. مصرف ويتامين C: ويتامين C به جذب بهتر آهن در بدن کمک مي‌کند. مصرف مواد غذايي حاوي ويتامين C مانند پرتقال، ترشيجات، تمشک و نارنجي مي‌تواند مفيد باشد. مصرف همزمان غذاهاي غني آهن با موادي که ويتامين C دارند، مي‌تواند به جذب آهن در بدن کمک کند.

4. استراحت مناسب: به علت افزايش حجم خون در بدن در دوران بارداري، استراحت کافي و خواب درست مي‌تواند به بهبودي کم خوني کمک کند.

5. مشورت با پزشک: مهم است که با پزشک خود درباره کم خوني خود در دوران بارداري مشورت کنيد. پزشک شما مي‌تواند بررسي‌هاي لازم را انجام داده و بر اساس شدت کم خوني و وضعيت شما، روش‌هاي درماني مناسب را تعيين کند.

مهم است که هرگز به تنهايي مصرف مکمل‌ها يا روش‌هاي درماني را آغاز نکنيد و هميشه با پزشک خود در مورد شرايط خود صحبت کنيد.

 

عوارض کم خوني در بارداري بر روي جنين

کم خوني در بارداري مي‌تواند بر جنين تأثيراتي داشته باشد. درجه و شدت تأثيرات بستگي به شدت کم خوني، مدت زمان آن و مديريت مناسب آن دارد. برخي از اثرات ممکن عبارتند از:

1. کمبود اکسيژن: کم خوني شديد مي‌تواند باعث کاهش تأمين اکسيژن به جنين شود. اکسيژن کافي براي رشد و توسعه صحيح جنين بسيار ضروري است. کمبود اکسيژن ممکن است باعث کاهش وزن جنين، رشد نامناسب، مشکلات نورولوژيک و مشکلات ديگر در جنين شود.

2. افزايش خطر زايمان زودرس: کم خوني مي‌تواند باعث افزايش خطر زايمان زودرس و پيش از موعد شود. زايمان زودرس ممکن است با مشکلات جنيني و نارسايي سازمان‌هاي حياتي جنين همراه باشد.

3. کاهش وزن جنين: کم خوني شديد ممکن است باعث کاهش وزن جنين در دوران بارداري شود.

4. خطر افزايش عفونت: کم خوني مي‌تواند باعث کاهش سيستم ايمني مادر شود و در نتيجه خطر ابتلا به عفونت‌هاي مختلف در دوران بارداري افزايش يابد. عفونت‌هاي مادر مي‌توانند بر جنين تأثير منفي داشته باشند.

براي جلوگيري از اين مشکلات، مراقبت مناسب از کم خوني بارداري ضروري است. در صورت تشخيص کم خوني، پزشک شما ممکن است مکمل‌هاي آهن تجويز کند و رژيم غذايي غني از آهن و مواد مغذي ديگر را توصيه کند. همچنين، پيگيري منظم با پزشک و انجام آزمون‌هاي لازم مي‌تواند در کنترل و مديريت کم خوني و کاهش اثرات آن بر جنين مؤثر باشد.

 

انواع کم‌ خوني در بارداري

در بارداري، انواع مختلفي از کم خوني ممکن است رخ دهد. در زير، به برخي از انواع شايع کم خوني در بارداري اشاره مي‌کنم:

1. کم خوني ناشي از کمبود آهن: اين نوع کم خوني بارداري، يا کمبود آهن بارداري، شايع‌ترين نوع کم خوني در بارداري است. در دوران بارداري، نياز بدن به آهن افزايش مي‌يابد و کمبود آهن مي‌تواند به کاهش سطح هموگلوبين و کم خوني منجر شود.

2. کم خوني ناشي از کمبود ويتامين B12 يا اسيد فوليک: کمبود ويتامين B12 يا اسيد فوليک نيز مي‌تواند عاملي براي کم خوني در بارداري باشد. اين ويتامين‌ها براي توليد سلول‌هاي خوني ضروري هستند و کمبود آنها مي‌تواند باعث کم خوني شود.

3. کم خوني ناشي از کمبود ويتامين C: ويتامين C نقش مهمي در جذب آهن از مواد غذايي دارد. کمبود ويتامين C مي‌تواند باعث کاهش جذب آهن و در نتيجه کم خوني در بارداري شود.

4. کم خوني ناشي از کمبود ويتامين B6 : ويتامين B6 نقشي در توليد هموگلوبين دارد. کمبود اين ويتامين مي‌تواند باعث کاهش سطح هموگلوبين و کم خوني در بارداري شود.

5. کم خوني ناشي از عوامل ديگر: علاوه بر کمبود مواد مغذي، عوامل ديگري مانند عفونت‌ها، بيماري‌هاي تحريکي ايمني، خونريزي‌ها، اختلال در کارکرد کليه‌ها و مشکلات ترومبوفيليک نيز مي‌توانند علت کم خوني در بارداري باشند.

اگر شما تشخيص کم خوني در بارداري را دريافت کرده‌ايد، مهم است با پزشک خود مشورت کنيد. پزشک شما مي‌تواند با انجام آزمون‌ها و بررسي‌هاي لازم، علت کم خوني را تشخيص دهد و روش‌هاي درماني مناسب را براي شما تعيين کند.

 

نويسنده : دکتر معصومه خوش سيما